Çocuğunuz Yeni Doğan Kardeşini Kıskanıyor Mu?
Aileye yeni bir kardeşin gelmesi yeni bir bireyin gelmesi demektir. Bu yeni birey evdeki dengeleri değiştirecek ve büyük çocuk tarafından rakip olarak algılanacaktır. Devamlı bakıma muhtaç, annenin tüm zamanını alan bütün aile bireylerinin ilgisini çeken küçük bebeğin rakip olarak algılanması çok doğaldır. Ancak kardeşler arasında doğal olarak gelişen bu durum anne-babanın ya da yakın çevrenin hatalı tutumları ile büyük bir kıskançlık sorunu halini alabilir, aşağıda belirtilen yaygın yanlış davranışlar ile problem körüklenebilir. ‘’Biz seni ondan daha çok seviyoruz’’ gibi hatalı sözler, kıskançlığa engel olmak için çok kullanılır. Ancak büyük çocuğun istediği, kardeşinden daha fazla sevilmek değil, sadece eskisi gibi sevilmektir. Önemli olan kendisinin eskisi kadar çok sevildiğini, değerini kaybetmediğini göstermektir. ‘’Kardeşin hep ağlıyor, çok çirkin, hep altını ıslatıyor, kaka yapıyor… O yüzden biz onu sevmiyoruz, seni seviyoruz.’’ İfadeleri ile de büyük çocuğun kardeşini benimsemesini, sevmesini engelleyen çok yaygın hatalı tutumlardan diğeridir. Bu kadar kötü özelliklere sahip olan bir bebeğin abisi ya da ablası tarafından dışlanmamasını, sevilmesini beklemek mucize olmaz mı sizce de? ‘’Sen yemeğini yemezsen büyüyemezsin, kardeşin seni geçer, senden daha güçlü olur ‘’ şeklindeki karşılaştırmalar asla olumlu sonuçlar doğurmadığı gibi, kardeşler arası kıskançlığı, rekabeti pekiştiren yanlış tutumlardandır. Haksız beklentiler: Bebeğin dünyaya gelmesi ile birlikte birdenbire büyük çocuktan beklentiler ve ona yüklenen sorumluluklar artar ve büyük çocuk bu haksız beklentiler altında ezilir; bu durumdan kardeşini sorumlu tutarak ona karşı öfke duymaya başlar. Halbuki büyük olan çocuk hala aynı yaşındadır. Bebekten önce 3 yaşında olan çocuk kardeşinin doğumu ile ‘’abi, abla’’ olma statüsünü kazansa da halen 3 yaşındadır. Ondan yaşının üzerinde davranmasını beklemek çok hatalı ve haksızca olur. Bu tutum genellikle ‘’sen artık abi oldun ‘’ile başlayan şu cümleler ile karşımıza çıkar: ‘’Sen artık abi oldun, ağabeyler yaramazlık yapmaz, yemeğini yer, odasını dağıtmaz, annesini üzmez, şunu yapmaz, bunu yapmaz…’’ gibi ifadeler uzar gider. Halbuki büyük çocuktan beklentimizi, yaşına uygun seviyede, kardeşinin doğumu ve abi olmasıyla ilişkilendirmeden ifade etmeliyiz. Örneğin; Oyuncaklarını oynadıktan sonra toplamalısın, böylece odan dağınık olma, anneni çok da mutlu etmiş olursun.(Abi olmasıyla bağlantı kurulmadı.) Yardımlaşma: Büyük çocuğun bebeğin bakımı ile ilgili yaşına uygun şekilde sorumluluk alması kıskançlığı azaltan önemli bir etkendir. Örneğin; bebeğin bezi değiştirileceği yada kıyafetleri değiştirileceği zaman büyük çocuktan yardım istemek, bezini, kıyafetini dolabından almasını ve getirmesini, tutmasını istemek bebeğe karşı sorumluk duygusunu geliştirecektir. Büyüğün bebekliğinden bahsetmek: Büyük çocuğa kendi bebeklik döneminden bahsetmek de olumlu sonuçlar veren bir başka yöntemdir.’’Sen bebekken bezin vardı, çişini bezine yapardın, biz bezini değiştirirdik, konuşamadığın için ihtiyaçlarını ağlayarak ifade ederdin, sütünü biberonunla içerdin, yürüyemediğin için seni kucağımızda taşırdık, çünkü birçok şeyi kendi başına yapamayacak kadar küçüktün tıpkı kardeşin gibi. Tüm bunları yaparken çok da mutlu olurduk. Kardeşin de yeteri kadar büyüdüğünde bu konularda bize ihtiyacı olmayacak, senin gibi bunları kendi başına yapabilecek. O zamana kadar biz ona yardımcı olmalıyız.’’şeklindeki ifadeler bebeğe ayrıcalıklı davranılmadığını, aynı süreçten kendisinin de geçtiğini büyük çocuklara anlatmak için yararlı olacaktır.